Ἀθῆναι 24 Ἰουνίου 2019
Ἀριθμ. Πρωτ. 38
Προς
Αξιότιμον κ. Κωνσταντίνο Γαβρόγλου,
Υπουργό Παιδείας, Έρευνας & Θρησκευμάτων,
Ανδρέα Παπανδρέου 3715180 Μαρούσι
Αθήνα
ΚΟΙΝ.:
1) Διαρκή Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος
2) Μακαριώτατον Αρχιεπίσκοπον Αθηνών και Πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμον και άπαντες τους Σεβασμιωτάτους Αρχιερείς της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος
3) Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Υπουργείου Παιδείας
Θέμα: Η υποχρεωτική αναγραφή του Θρησκεύματος στα υπηρεσιακά σχολικά βιβλία, έντυπα και στους Απολυτήριους τίτλους των μαθητών/τριών.
Αξιότιμε κ. Υπουργέ,
Μετά από πολλές επιστολές που λάβαμε από Εκπαιδευτικούς της Δευτεροβάθμιας αλλά και της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, θα θέλαμε να σας παρακαλέσουμε για τα παρακάτω:
Σύμφωνα με την Υ.Α. 10645/ΓΔ4/23-01-2018:
α) Στο άρθρο 11, παρ. 1, αναφέρεται ότι στοιχεία που καταχωρίζονται στο Ατομικό Δελτίο κατά την εγγραφή ή κατά τη διάρκεια φοίτησης του/της μαθητή/τριας είναι μεταξύ άλλων και το Θρήσκευμα.
β) Στο ίδιο άρθρο 11 παρ. 3, αναφέρεται ότι «στοιχεία που δεν αναγράφονται στις ταυτότητες ή στα πιστοποιητικά γέννησης δεν καταχωρίζονται στα υπηρεσιακά βιβλία και έντυπα, εκτός αν δηλώνονται με υπεύθυνη δήλωση του ν. 1599/1986 (Α' 75) των γονέων ή του κηδεμόνα του/της μαθητή/τριας».
Από τα παραπάνω συνάγεται ότι:
1. Η αναγραφή του Θρησκεύματος στα υπηρεσιακά σχολικά βιβλία και έντυπα είναι υποχρεωτική.
2. Επειδή όμως, όπως πληροφορούμεθα, η Υπουργική Απόφαση πήγε πριν από λίγες ημέρες στα σχολεία και δεν εφαρμόζεται με παρόμοιο και καθολικό τρόπο και επειδή οι γονείς και κηδεμόνες, με τη σειρά τους, ενημερώθηκαν πολύ αργά, οι πλείστοι από αυτούς φαίνεται να μην έχουν υποβάλει τη σχετική υπεύθυνη δήλωση, που ζητά να δηλώσουν, αν επιθυμούν, να αναγράφεται στα υπηρεσιακά σχολικά βιβλία και έντυπα το Θρήσκευμα των τέκνων τους, με αποτέλεσμα να βρεθούν τελικά πάρα πολλά Απολυτήρια, χωρίς την αναγραφή του θρησκεύματος. Γι’ αυτό, θα θέλαμε να σας παρακαλέσουμε να ανασταλεί για φέτος το μέτρο, να σταλεί διευκρινιστική εγκύκλιος σε όλα τα σχολεία της χώρας και να ισχύσει ό, τι ίσχυε έως τώρα, να αναγράφεται δηλαδή το Θρήσκευμα στα Απολυτήρια των παιδιών και να ευρεθεί, από την αρχή του νέου σχολικού έτους, ένας τρόπος, με τον οποίο να επικρατεί ομοιομορφία στα Απολυτήρια των μαθητών ολόκληρης της χώρας. Ο τρόπος που εμείς προτείνουμε είναι να αναγράφεται το θρήσκευμα σε όλα τα Απολυτήρια των μαθητών και ΜΟΝΟΝ σε εκείνα που οι γονείς θα ζητήσουν τη μη αναγραφή του με υπεύθυνη δήλωση, να μην αναγράφεται. Και τούτο διότι:
α. Λίγες μέρες πριν, δημοσιεύτηκαν Υπουργικές αποφάσεις, που καθόριζαν τον τύπο των τίτλων Γυμνασίου, Γενικού και Επαγγελματικού Λυκείου. Στις αποφάσεις αυτές το θρήσκευμα περιέχεται μεταξύ των στοιχείων που καταγράφονται στους τίτλους και ουδεμία αναφορά υπάρχει στην υποχρέωση των γονέων να υποβάλλουν Υπεύθυνη Δήλωση, εάν επιθυμούν την αναγραφή ή όχι του θρησκεύματος στους τίτλους που θα λάβουν τα τέκνα τους. Εξάλλου, το Απολυτήριο είναι τίτλος που εκδίδεται άπαξ και, συνεπώς, δεν υπάρχει δυνατότητα ικανοποίησης αιτημάτων των γονέων για επανέκδοση του τίτλου με την προσθήκη του θρησκεύματος.
β. Ο τρόπος που εφαρμόστηκε η απόφαση για αναγραφή ή όχι του θρησκεύματος στους τίτλους των μαθητών δημιουργεί πολλά θέματα και προβλήματα, μεταξύ άλλων, μάλιστα, θέματα συνταγματικότητας. Και τούτο, διότι, με βάση το προοίμιο του Συντάγματος αλλά και την προέκτασή του, το άρθρο (3), είναι σαφές ότι το ελληνικό κράτος είναι ορθόδοξο, αφού «Επικρατούσα θρησκεία στην Ελλάδα είναι η θρησκεία της Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας του Χριστού». Η υπουργική απόφαση, επομένως, που ορίζει ότι το θρήσκευμα θα αναγράφεται μόνον με υπεύθυνη δήλωση των γονέων, θα έπρεπε να λαμβάνει υπόψη το άρθρο (3) και το γεγονός ότι οι πλείστοι Έλληνες μικροί ή μεγάλοι είναι ορθόδοξοι χριστιανοί. Η απόφαση, συνεπώς, θα έπρεπε να προβλέπει να αναγράφεται σε όλους τους τίτλους ως θρήσκευμα των μαθητών: «Ορθόδοξος Χριστιανός» και να ζητά υπεύθυνη δήλωση ΜΟΝΟΝ από τους γονείς που δεν είναι Χριστιανοί ή από αυτούς που επιθυμούν να παραμείνει κενό το σημείο αυτό συμπλήρωσης του θρησκεύματος. Οποιαδήποτε άλλη λύση είναι ικανή να δημιουργήσει τεράστια θέματα, μεταξύ των οποίων και πιθανά λανθασμένα συμπεράσματα για το ποσοστό των θρησκευόμενων, των άθρησκων των άθεων ή των ουδετερόθρησκων στη χώρα μας. Για πολλούς χριστιανούς γονείς, για παράδειγμα, που απουσίαζαν και δεν ειδοποιήθηκαν τηλεφωνικώς -την τελευταία στιγμή από το σχολείο του τέκνου τους- για να κάνουν υπεύθυνη δήλωση, φαίνεται, πλέον, με βάση μάλιστα ένα δημόσιο έγγραφο, ότι το παιδί τους είναι άθεο ή άθρησκο, ενώ είναι βαπτισμένο μέλος της ορθόδοξης Εκκλησίας. Στην περίπτωση αυτή, μάλιστα, υπάρχει προσβολή της προσωπικότητας του παιδιού και δημόσια συκοφαντική δυσφήμισή του, διότι, επισήμως, το κράτος σε δημόσιο έγγραφό του, το οποίο δεν μπορεί να αλλάξει, θα καταγραφεί ότι είναι άθεο ή άθρησκο ή ότι αρνείται να χαρακτηριστεί χριστιανός.
γ. Η συγκεκριμένη υπουργική απόφαση του Ιανουαρίου του 2018 (10645/ΓΔ4/23-01-2018), επίσης, θα μπορούσε να ερμηνευθεί ως μια προσπάθεια αρνητικής προθέσεως έναντι της θρησκευτικής πίστεως στον χώρο της Παιδείας, παρόμοια με εκείνη που εξεδόθη, ένα μήνα αργότερα, τον Φεβρουάριο του 2018, όταν με άλλη υπουργική απόφαση (18/2018, ΦΕΚ 31/23-02-2018, αφαιρέθηκε από τον Οργανισμό του Υπουργείου Παιδείας, παρανόμως και αντισυνταγματικώς, η κατά το Σύνταγμα αποστολή του Υπουργείου, που είναι «η ανάπτυξη της θρησκευτικής συνείδησης». Ως γνωστό, για την απόφαση αυτή προσέφυγε στο ΣτΕ τόσο η Εκκλησία της Ελλάδος όσο και η Πανελλήνια Ένωση Θεολόγων και ήδη μετά την πρόσφατη εκδίκασή της (Ιούνιος 2019), αναμένεται η δημοσίευσή της.
Για όλους τους παραπάνω λόγους καλούμε και παρακαλούμε τον Υπουργό να αναστείλει άμεσα την προβληματική διαδικασία αναγραφής ή μη του θρησκεύματος στους απολυτήριους τίτλους, προκειμένου να επανεξεταστεί το θέμα βαθύτερα, πριν αρχίσουν να εκδηλώνονται οι όποιες δικαστικές αντιδράσεις των γονέων.
Με τιμή
Για το ΔΣ της ΠΕΘ
Ο Πρόεδρος Ο Γεν. Γραμματέας
ΗρακλήςΡεράκης Παναγιώτης Τσαγκάρης
Καθηγητής Θεολογικής Σχολής ΑΠΘ Υπ. Δρ. Θεολογίας
